Hotline 0985.72.9595
Táo bón là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh khiến cho các bà mẹ đau đầu, lo lắng. Có rất nhiều cách trị táo bón nhưng đâu mới là cách hiệu quả và an toàn nhất, bạn đọc theo dõi một số mẹo trị táo bón cho trẻ sơ sinh tại nhà của Hemono dưới đây nhé.
1, Táo bón ở trẻ sơ sinh gây ra những tác hại gì?
Táo bón ở trẻ sơ sinh là là tình trạng trẻ đi đại tiện không hết, không thường xuyên, khó khăn khi đi tiêu kéo dài, số lần đại tiện ở trẻ dưới 3 lần trong 1 tuần hoặc khi thấy trẻ đi ngoài phân rắn, phân cục khuân phân to bất thường.
Tình trạng táo bón kéo dài mà không được xử trí đúng cách có thể để lại nhiều tác hại như:
- Tích tụ độc tố trong cơ thể
Phân được đào thải hàng ngày giúp cơ thể đào thải các chất độc hại. Trẻ bị táo bón chất độc sẽ còn tồn đọng lại được ruột hấp thu vào máu nhiễm độc các cơ quan bên trong cơ thể. Chất độc tồn đọng trong cơ thể không được tống ra ngoài làm ảnh hưởng đến gan, não, thận, da,…. Khiến cho trẻ sơ sinh ăn uống không kém, không ngon, ngủ kém, thường xuyên mệt mỏi và khóc nhiều, da bị nổi mụn ngứa.
- Trĩ
Táo bón kéo dài ở trẻ sơ sinh là nguyên nhân gây bệnh trĩ ở trẻ. Do phân ứ đọng gây tăng áp lực trong ổ bụng khiến trẻ phải cố dùng sức trong mỗi lần đi đại tiện. Tình trạng này xảy ra thường xuyên sẽ làm tổn thương đám rối tĩnh mạch quanh hậu môn và hình thành lên búi trĩ.
- Nứt kẽ hậu môn
Phân ở trong lòng đại tràng lâu ngày sẽ trở nên to và khô. Khi khối phân lớn hơn sự giãn nở của ống hậu môn trong quá trình đi đại tiện sẽ làm tổn thương các mô quanh hậu môn gây nên tình trạng nứt kẽ hậu môn và làm cho trẻ rất đau, có thể bỏ bú và khóc lớn. Khi gặp biến chứng này trẻ có thể bị chảy máu hậu môn nếu tình trạng chảy máu xảy ra nhiều thường xuyên mà không được xử trí có thể dẫn đến thiếu máu gây suy dinh dưỡng, chậm khả năng phát triển thể chất.
- Xuất huyết đại tràng, trực tràng
Phân không được đào thải ra ngoài là nguyên nhân cản trở sự lưu thông của chất thải trong lòng đại tràng. Lâu ngày lượng phân ứ lại càng nhiều gây giãn và tổn thương mô mềm của lòng đại, trực tràng gây chảy máu đại trực tràng và gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh.
- Viêm nhiễm vùng hậu môn trực tràng
Khối phân cứng nên gây ra sang chấn tổn thương hậu môn trực tràng và khi phân bị ứ lại cũng tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển viêm nhiễm vùng hậu môn trực tràng. Đây là biến chứng khó điều trị và làm cho trẻ cảm thấy khó chịu, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
- Gây viêm ruột thừa và thủng ruột
Táo bón là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong lòng manh tràng và ruột thừa, làm ruột thừa tăng tiết dịch gây viêm ruột thừa. Mặt khác, khi táo bón dài ngày, đại tràng bị tổn thương nếu không điều trị sẽ có nguy cơ bị thủng, gây biến chứng viêm phúc mạc ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ nếu không được xử trí kịp thời.
2, Các phương pháp trị táo bón cho trẻ sơ sinh tại nhà
Táo bón là tình trạng hay gặp ở trẻ sơ sinh nhưng các mẹ đừng quá lo lắng. Việc điều trị táo bón có thể thực hiện ngay tại nhà. Một số cách trị táo bón sơ sinh tại nhà rất hiệu quả như:
2.1. Massage bụng giúp chữa táo bón ở trẻ sơ sinh
Massage bụng đều đặn, đúng cách sẽ kích thích nhu động ruột của bé, làm tăng quá trình vận chuyển chất cặn bã tới trực tràng và tạo sức tống phân ra ngoài hậu môn. Cách massage trị táo bón cho trẻ sơ sinh được thực hiện như sau: Bạn đặt ngón tay thứ 2 và ngón tay 3 gần với rốn của bé, ấn nhẹ rồi xoay vòng tại chỗ theo chiều kim đồng hồ xoay theo hình xoắn ốc từ trong ra ngoài cho đến khi 2 ngón tay đến hết phần bụng của trẻ, lực của 2 ngón tay không nên quá lớn có thể gây đau cho trẻ cũng không nên quá nhẽ sẽ làm hiệu quả của massage giảm xuống.
Thời gian mỗi lần massage nên thực hiện trong 5 phút và 2 lần trong ngày sẽ giúp cho bé sẽ giúp bé đại diện dễ dàng.
2.2. Các mẹo dân gian chữa táo bón cho trẻ sơ sinh
Sử dụng cách chữa táo bón dân gian cho trẻ sơ sinh là một phương pháp điều trị rất an toàn không gây nguy hiểm đến sức khỏe cho bé. Một số mẹo chữa cho trẻ sơ sinh bị táo bón theo kinh nghiệm dân gian như:
Mẹo chữa táo bón ở trẻ sơ sinh bằng các nước ấm:
Khi vừa thấy trẻ có các dấu hiệu của táo bón mẹ nên pha ra 1 chậu nước ấm tầm 45 đến 50 độ sau đó bế bé ngâm hậu môn vào chậu nước vừa chuẩn bị. Thời gian ngâm cho trẻ thường kéo dài từ 5 đến 10 phút và thực hiện hàng ngày. Hoặc mẹ bé có thể dùng một khăn xô nhúng vào nước nóng sau đó đợi cho khăn nguội đến nhiệt độ thích hợp thì áp trực tiếp vào vùng hậu môn của trẻ và giữ khăn trong vong 1 đến 2 phút.
Mục đích của phương pháp này là dựa vào nước ấm để kích thích cơ vòng hậu môn giãn ra và thúc đẩy nhu động ruột hoạt động tốt hơn nhờ đó trẻ dễ dàng đại tiện hơn.
Kinh nghiệm trị táo bón cho bé bằng mật ong:
Theo các nghiên cứu trong mật ong có rất nhiều vitamin và enzyme tốt cho hệ tiêu hoá của trẻ, tránh tình trạng đầy hơi khó tiêu. Ngoài ra mật ong còn tác dụng bôi trơn ống tiêu hoá và giữ nước trong phân giúp cho phân mềm mại việc đại tiện của trẻ dễ dàng. Các mẹ nên pha loãng mật ong với nước ấm cho trẻ uống khi xảy ra hiện tượng táo bón, đầy hơi, khó tiêu.
Cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh bằng vừng đen:
Vừng đen để trị táo bón ở trẻ sơ sinh từ 6 tháng tuổi trở lên. Lúc này bé đã bước vào độ tuổi ăn dặm nên mẹ lấy vừng đen rang thơm xay nhuyễn rồi trộn vào bát bột cho trẻ ăn. Đây là một phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao do trong vừng đen có chứa các chất dinh dưỡng, đặc biệt là chất xơ sẽ kích thích tiêu hoá giúp trẻ đi đại tiện dễ hơn.
Chữa táo bón cho bé bằng mơ:
Trong mơ có chưa nhiều chất xơ, vitamin A, vitamin C, vitamin K cùng nhiều chất dinh dưỡng khác giúp bé tiêu hoá thức ăn dễ dàng hơn. Mẹ có thể pha nước ép mơ với nước đun sôi để nguội cho trẻ uống. Lưu ý nước uống này không thay thế sữa hoặc nước cho con vì thế mẹ vẫn cho con bú sữa và uống nước bình thường.
Cách chữa táo bón dân gian cho trẻ sơ sinh bằng bồ kết:
Sử dụng bồ kết để trị táo bón ở trẻ sơ sinh là mẹo trị táo bón rất hiệu quả. Cách làm khá đơn giản mẹ chỉ cần lấy 3 quả bồ kết nướng rồi cho vào với một ca nước đun sôi. Khi nước bồ kết đã nguội dùng một xi lanh sạch bơm nước bồ kết vào trong hậu môn của trẻ. Nước bồ kết kích thích cơ hậu môn giãn nở và trơn hơn giúp trẻ dễ đi ngoài hơn.
Mẹo trị táo bón cho bé sơ sinh rau mồng tơi:
Rau mồng tơi có tính mát nên trị táo bón ở trẻ sơ sinh rất tốt. Rau mồng tơi không chỉ là nguồn bổ sung chất xơ hiệu quả khi bị táo bón mà cọng rau mồng tơi để kích thích bé đi ngoài dễ hơn. Mẹ chọn ngọn mồng tơi xanh to và độ to vừa phải rồi rửa sạch và bóc lớp vỏ ngoài. Sau đó dùng cọng rau mồng tơi đó ngoáy hậu môn của trẻ từ 3 đến 4 lần sau 5 đến 10 phút bé sẽ đi đại tiện được.
Chữa táo bón cho bé hiệu quả bằng nho khô:
Nho khô thích hợp để trị táo bón cho trẻ từ 8 tháng tuổi trở lên. Cách làm nước cốt nho khô cho trẻ: mẹ cần ngâm nho khô vào nước để qua đêm và sáng hôm sau ép lấy nước cho trẻ uống vào buổi mỗi buổi sáng.
Mẹo trị táo bón ở trẻ sơ sinh bằng bạc hà:
Mẹ có thể dùng bạc hà làm trà để trị táo bón cho trẻ sơ sinh đã biết ăn dặm. Theo đó, sau các bữa ăn mẹ pha trà bạc hà ấm loãng cho bé uống. Nước ấm kích thích khả năng đại tiện rất phù hợp để trị táo bón khi kết hợp với bạc hà sẽ giúp làm dịu dạ dày, hỗ trợ tiêu hoá và đại tiện.
Kinh nghiệm chữa táo bón cho bé sơ sinh bằng lá diếp cá:
Trong lá diếp cá có nhiều khoáng chất, vitamin và giàu chất xơ nên cách sử dụng rau diếp cá để chữa táo bón đã được lưu truyền từ xưa đến nay. Cách sử dụng: mẹ lấy 1 bó diếp cá rửa sạch, ngâm nước muối 20 phút, sau đó nghiền bóp lấy nước và đem đun lên và để nguội. Lấy nước diếp cá cho trẻ cho trẻ uống 2 lần mỗi ngày. Uống vài ngày liên tục tình trạng táo báo có thể được chấm dứt.
2.3. Chế độ ăn cho trẻ bị táo bón
Đối với trẻ sơ sinh trong những tháng đầu thì nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Hạn chế sử dụng sữa công thức vì sữa công thức thường gây tình trạng mất nước làm cho phân khô gây táo bón. Nếu bắt buộc phải sử dụng sữa công thức thì mẹ lên ưu tiên lựa chọn các sữa có thành phần có chất xơ và chứa các men giúp hỗ trợ tiêu hoá.
Đối với những trẻ đã đủ tuổi ăn dặm thì mẹ cho thêm vào cháo những thực phẩm có nhiều chất xơ rau, củ, quả…. đã được xay nhuyễn vì chất xơ có vai trò quan trọng trong việc phòng và điều trị táo bón. Chất xơ có tác dụng làm mềm phân, làm tăng kích thước phân và kích thích tăng nhu động ruột hỗ trợ việc đại tiện dễ dàng hơn. Ngoài ra, chất xơ còn là môi trường thích hợp cho các lợi khuẩn đường tiêu hoá phát triển.
Uống nước nhiều cũng làm cho phân mềm hơn, không bị mất nước thúc đẩy quá trình di chuyển của phân trong lòng đại tràng.
2.4. Luyện tập thường xuyên giúp trị táo bón ở trẻ sơ sinh
Trẻ hoạt động nhiều sẽ kích thích tiêu hoá thức ăn, ngăn ngừa sự tồn đọng thức ăn trong ruột và giúp cho trẻ có một sức đề kháng tốt, tránh các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột. Với những trẻ nhỏ, mẹ có thể giúp con tăng cường vận động tại chỗ với bài tập đạp xe. Mẹ đặt bé nằm ngửa trên giường dùng 2 tay nắm nhẹ cổ chân bé và di chuyển lên xuống giống như khi chúng ta đạp xe đạp. Mỗi lần thực hiện 5 đến 10 phút ngày 2 lần.
Ngoài ra cha mẹ còn luyện tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh. Nên tập sau bữa ăn bằng cách xoa nhẹ bụng theo chiều kim đồng hồ để kích thích hệ thống tiêu hoá và thói quen ngồi bô đúng giờ dù trẻ có mót hay không. Tư thế ngồi bô 2 chân chạm đất người hơi nghiêng về phía trước hai tay chống đùi.
2.5. Bổ sung lợi khuẩn giúp chữa và ngăn ngừa táo bón ở trẻ sơ sinh hiệu quả
Lợi khuẩn là những vi khuẩn có tác dụng kích thích quá trình tiêu hoá, làm phân được vận chuyển nhanh hơn đến trực tràng. Ngoài ra lợi khuẩn còn cạnh tranh với các vi khuẩn gây hại trong lòng đường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại. Bố mẹ nên cho con ăn những thực phẩm và chế phẩm giàu lợi khuẩn như sữa chua, cốm, men vi sinh,…
3, Trẻ bị táo bón khi nào cần đưa đi khám? Các loại thuốc trị táo bón cho trẻ sơ sinh
Nếu khi đã sử dụng các mẹo điều trị tại nhà mà tình trạng táo bón của trẻ vẫn kéo dài, không có tình hình cải thiện đặc biệt còn có các triệu chứng như sốt, nôn, bụng chướng to hơn kèm theo đau bụng dữ dội, trẻ quấy phá, bỏ bú, sụt cân hoặc là tình trạng táo bón tái diễn nhiều lần thì nên đưa con đến bác sĩ thăm khám ngay. Tại viện các bác sĩ có những phương pháp điều trị kịp thời tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.
Các nhóm thuốc nhuận tràng hay được bác sĩ kê cho trẻ hiện nay gồm:
- Nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu
Nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu là những thuốc có tác dụng làm giảm sự thẩm của nước vào trong tế bào ruột giúp cho phân được mềm hơn giúp quá trình đại tiện dễ dàng hơn. Những thuốc được sử dụng rộng rãi cho trẻ là Duphalac, Sorbitol, glycerin.
- Nhóm thuốc tạo khối
Nhóm thuốc này có tác dụng bổ sung chất xơ, chủ yếu là các hợp chất thiên nhiên như có tác dụng làm tăng trọng lượng phân, kích thích nhu động ruột đẩy nhanh quá trình đưa chất cặn bã tới trực tràng. Các thuốc này có tính hút nước lên các mẹ lưu ý cho con uống nhiều nước hơn khi sử dụng thuốc nhóm này.
- Nhóm thuốc thụt tháo đại tràng
Sau khi sử dụng thuốc nhuận tràng bằng đường uống không có tác dụng thì chuyển sang sử dụng các thuốc nhuận tràng bằng đường thụt hậu môn. Nhóm thuốc này giúp đưa nước vào khối phân và phân sẽ được làm mềm giúp trẻ đi đại tiện dễ dàng. Khi sử dụng nhiều nhóm thuốc này có thể gây kích ứng niêm mạc đại tràng dẫn đến tổn thương nên cần cân nhắc khi sử dụng nhóm thuốc này dài ngày.
4, Những lưu ý khi trị táo bón cho trẻ
- Cha mẹ nên nhanh chóng phát hiện dấu hiệu táo bón trên trẻ qua hình thái phân và khoảng cách giữa các lần đi đại tiện để nhanh chóng có biện pháp xử trí sớm.
- Đưa trẻ đến gặp bác sĩ để có lời khuyên và các xử trí đúng cách.
- Nên ưu tiên sử dụng các biện pháp không dùng thuốc trước. Không được lạm dụng thuốc nhuận tràng mà phải thực hiện khi có sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn.
- Đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có gì bất thường trong quá trình điều trị táo bón cho trẻ.
- Việc hình thành các thói quen ăn uống luyện tập đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và dự phòng táo bón cho trẻ sau này.
5, Một số câu hỏi thường gặp
5.1. Có nên thụt đại tràng để trị táo bón cho trẻ sơ sinh không?
Khi bị trẻ sơ sinh bị táo bón thì phải điều trị bằng các phương pháp không dùng thuốc đầu tiên. Nếu tình trạng táo bón vẫn tiếp diễn thì chuyển sang sử dụng thuốc nhuận tràng đường uống theo đơn của bác sĩ. Việc thụt đại tràng phải tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ không nên tự ý thụt tháo cho trẻ vì có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn như gây viêm đại trực tràng làm cho bệnh của trẻ nặng thêm.
5.2. Táo bón ở trẻ sơ sinh có thể tự khỏi được không?
Hầu như các trẻ bị táo bón mà không được xử trí gì sẽ không cải thiện được tình trạng táo bón. Thậm chí, tình trạng này để lâu ngày có thể gây ra các biến chứng ảnh hưởng đến sức khoẻ và tính mạng của trẻ. Vì thế khi trẻ bị táo bón cần phải được xử trí càng nhanh càng tốt. Khi phát hiện sớm thì việc xử trí điều trị sẽ dễ dàng hơn rất là nhiều và không để lại hậu quả gì cho trẻ.
Trên đây là một số thông tin cách chữa cho trẻ sơ sinh bị táo bón cơ bản mà cha mẹ cần phải biết về bệnh táo bón của bé. Mong qua bài viết các mẹ có đủ kiến thức để điều trị táo bón cho con thật hiệu quả.
Xem thêm:
[Hỏi đáp] Trẻ bị táo bón nên ăn gì, kiêng gì? Thực đơn cho trẻ bị táo bón
[Bật mí] Một số loại rau trị táo bón hiệu quả cần bổ sung ngay
